Biz haqimizda

Biz haqimizda

“Qo’qon yog-moy” AJ tarixi

Mamlakatimizdagi yog‘-moy sanoatining yirik korxonalaridan biri Qo‘qon yog‘-moy kombinati 19-asrning 70-yillarida Qo‘qon xonligi tugatilgandan so‘ng tashkil etilgan. Qoʻqon Turkiston umumiy hukumatiga qoʻshib olindi.
Oʻrta Osiyoning qadimiy hunarmandchilik va savdo markazi Qoʻqon shahriga Rossiyaning markaziy shaharlaridan paxta, pilla, boshqa qishloq xoʻjaligi va sanoat xomashyosini qayta ishlashdan olinadigan foydadan manfaatdor boʻlgan savdogarlar va sanoatchilar kelardi.
Shaharda sanoat korxonalari yo’q edi. Paxta chigitlari qo‘lda tozalandi.
1883 yil may oyida savdogar Laxtin Achchiqko’l viloyatida, aka-uka Kamenskiy paxta tozalash zavodi yonidan uchastka sotib oldi va Turkiston o’lkasida yiliga 10 ming pud moy ishlab chiqarish quvvatiga ega birinchi neft zavodi qurilishini boshladi.
Uning ishga tushirilishi 1884 yil 26 sentyabrda bo’lib o’tdi. Zavodda prokat stanogi, turgʻun mangalli tegirmon, ikkita paxta maydalagich, oʻchoq, ikkita gidravlik press va xalta maydalagich mavjud edi. 10 soat ichida u 35 funt neft ishlab chiqardi.
19-asr oxirida Qoʻqon va markaziy Rossiya oʻrtasida temir yoʻl aloqasining oʻrnatilishi shahar ishlab chiqaruvchi kuchlarining oʻsishiga xizmat qildi, yirik kapitalning uning iqtisodiyotiga kirib borishini tezlashtirdi, sanoat mahsulotlari savdosini yaxshiladi, ishlab chiqarish korxonalari ishlab chiqarishni rivojlantirishga xizmat qildi. sinf mahalliy aholidan tug’ilgan.
Aka-uka Vadyaevlar birinchi neft tegirmonini sotib olib, uni dastgohlar bilan jihozladilar. Yangi jihozlarning o‘rnatilishi ishlab chiqarishda bandlik darajasini oshirishga olib keldi. 1904 yilda zavoddagi ishchilar soni 87 kishiga yetdi, ulardan 49 nafari mahalliy millat vakillari edi.
Temir yoʻl Qoʻqonning madaniy, iqtisodiy va siyosiy aloqalarini belgilab berdi, u yerga Rossiya va Turkiston mehnatkashlari kela boshladi.

Temiryo’lchilar, quruvchilar, paxta tozalash zavodlari ishchilari, neft zavodi ishchilari bilan yelkama-yelka ish kunini qisqartirish, mehnat va turmush sharoitlarini yaxshilash, oddiy huquq va erkinliklar uchun kurashdilar.
1905-1907 yillardagi birinchi rus inqilobi shaharning barcha mehnatkashlari, jumladan, sariyog ‘zavod ishchilari uchun siyosiy maktabga aylandi. Ko’plab malakali sariyog’ ishlab chiqaruvchilarning hibsga olinishi va ishdan bo’shatilishi munosabati bilan aka-uka Vadyaevlar zavodida ishlab chiqarish keskin pasaydi. Bu vaqtga kelib zavoddagi uskunalar eskirgan edi. Mulkdorlar yog‘-moy kombinatining hozirgi tosh kesish sexi hududida yangi zavod qurishga qaror qilishdi. 1910 yil avgust oyida yangi, kuchliroq neft zavodi ishga tushirildi.
Stalinizm reaktsiyasi, Birinchi Jahon urushi davrida neft zavodi ishchilari, keyin esa Andreevskiy sherikligi korxonani milliylashtirish tashabbuskorlari bo’lishdi.
Zavod milliylashtirilgach, ishchilar ishlab chiqarishni ko’tarish, qo’poruvchilar va tartib-intizomni buzuvchilarga qarshi kurashda o’z kuchlarini ikki baravar oshirdilar. Sariyog’ ishlab chiqarish ko’paydi, 1918 yil avgust oyida u 53 tonnaga ishlab chiqarildi. Ammo fuqarolar urushi davrida sabotaj tufayli paxta ishlab chiqarish keskin kamaydi va 1922 yilda zavod amalda ishlamadi.
1924 yilda neft zavodi qayta ta’mirlandi, ish sharoitlari yaxshilandi va 1926 yilda neft zavodi o’sha vaqt uchun rekord miqdordagi – 48 ming tonnadan ortiq urug’larni qayta ishladi.
Shu yillarda klub ochildi, feldsherlik punkti, bolalar bog‘chasi, oshxonalar ish boshladi. Ishchilarning ish haqi oshdi. Ayniqsa, mahalliy millat vakillaridan kadrlar tayyorlashga katta e’tibor berila boshlandi. Yosh ishchilar mamlakatning sanoat markazlariga o‘qishga yuborildi.
Zavod mehnatkashlari dala mehnatkashlari bilan aloqalarni mustahkamlash, qishloq aholisiga iqtisodiy, ijtimoiy, madaniy muammolarni hal etishda ko‘maklashishda katta ishlarni amalga oshirdi.
Birinchi besh yillik rejalar davrida neftni qayta ishlash zavodi ishchilari eng yuqori mahsulot va mehnat natijalari uchun jamoaviy javobgarlik uchun raqobatni boshladilar. Faqat 1932 yilda topshiriqdan tashqari 1,4 million rubllik mahsulot ishlab chiqarildi.
Ish haqi oshirildi, mehnat va turmush sharoitlarini yaxshilash, dam olish tadbirlariga katta mablag‘ ajratildi, ularda kadrlar tayyorlash, korxonani texnik jihatdan qayta jihozlash, o‘zbek ayollarini mehnatga jalb etishga alohida e’tibor qaratildi.
Ko’p ishlar qilindi va 1942 yilga kelib sanoat mahsuloti hajmi 1937 yilga nisbatan ikki baravar ko’p bo’ldi. Innovatorlar harakati keng miqyos oldi. Urushdan oldingi yilda 23 ta ratsionalizatorlik taklifi kiritildi.
1940 yil oktabrda kombinatda 11 kishidan iborat xotin-qizlar kengashi tuzilib, u ayollarning mehnat sharoitlari haqida qayg‘urdi, bolalar bog‘chasida bolalarni tarbiyaladi, badiiy havaskorlik faoliyati bilan shug‘ullandi, targ‘ibotchi va tashviqotchi bo‘ldi. 1941-1945 yillardagi urush yillarida ishchilar yetishmay qolgan, shahar va qishloq oʻsmirlari orasidan maktab tashkil etilgan boʻlib, unda bolalar, oʻsmirlar ish joyida otalari va katta akalarini almashtirgan. Ular frontga narsalar va pul mablag’lari bilan yordam berishdi.
Mamlakat uchun og‘ir davrda sariyog‘ zavodi rahbariyati o‘zining yordamchi xo‘jaligi va chorvachilik xo‘jaligini tashkil etishga qaror qildi. 1943 yil boshida kombinat yordamchi xo‘jaligidan davlatga 14 tonnaga yaqin go‘sht topshirildi. Ishchilar oshxonalari va bolalar muassasalarida poliz va bog ‘mahsulotlari.
1941-1945 yillar davomida jamoa 34833 tonna paxta moyi ishlab chiqardi. 1949 yilda zavodning quvvati sezilarli darajada oshdi, yalpi mahsulot ishlab chiqarish 1940 yildagi urush darajasiga nisbatan 28 foizga oshdi.
Qo‘qonda sanoat oqimining paydo bo‘lishi bilan neft zavodi ko‘p mehnat talab qiladigan ishlarni mexanizatsiyalash kursini yo‘lga qo‘ydi. Urug’larni tushirish va mahsulotlarni yuklashda yo’qotishlar va mehnat xarajatlari katta edi. 1950 yilda estakada qurildi, konveyerlar o’rnatildi.

Ishlab chiqarish jarayonlarini mexanizatsiyalash, uskunalarni modernizatsiya qilish topshiriqni muddatidan oldin bajarish va rejadan ortiq mahsulot yetkazib berish imkonini berdi.
1955 yilga kelib zavod neft ishlab chiqarishni 66 foizga oshirishi kerak edi. Ushbu vazifani bajarish uchun katta texnik qayta jihozlash talab qilindi. Zavodda innovatorlar va ixtirochilar harakati boshlandi.
Urush yillarida Ukrainadan evakuatsiya qilingan shakar zavodi sariyog ‘zavodidan uncha uzoq bo’lmagan joyda joylashgan edi. U 1951 yilgacha ishladi, keyin uning o’rnida neft qazib olish zavodi qurilishi boshlandi, 1955 yil sentyabrda foydalanishga topshirildi va bir yildan so’ng neft zavodi bilan birlashtirildi. Kuchli korxona yog’-moy zavodi deb atala boshlandi.
Kompaniya har tomonlama texnik rivojlanish davriga kirdi. Zavod Toshkent, Sankt-Peterburg, Odessa, Xarkov va boshqa shaharlardagi ilmiy-tadqiqot va loyiha institutlari bilan yaqin hamkorlikda ishlay boshladi.
Ana shu jamoa tufayli 1962-yilda sutkasiga 14 tonna mahsulot ishlab chiqarish quvvatiga ega yog‘ kislotalarini distillash sexi qurildi, kir sovunini uzluksiz sovutish va quritish sexi foydalanishga topshirildi, neftni qayta ishlash sexi rekonstruksiya qilindi va modernizatsiya qilindi. 1965-yilda chorva mollari uchun yuqori kaloriyali ozuqa bo‘lgan granullash sexi ishga tushirildi.
VNIJ olimlari yordamida o’n yil ichida noyob ishlanma tayyorlandi va gossipolni olib tashlash bilan neft va missellalarni kompleks qayta ishlash bo’yicha dunyodagi birinchi ustaxona qurildi.
1968 yilda sanoatda birinchi marta zavodda ishlab chiqarishga urug‘lik yetkazib berishni barqarorlashtirish elektron tizimi, bir yildan so‘ng ekstraksiya sexida benzin bug‘lari tarkibini avtomatik nazorat qilish tizimi joriy etildi.
1973 yilda yangi turdagi mahsulot – avtomobil shinalari ishlab chiqarishda qo’llanilgan antranilat gossipol olindi.
1973-yilda press tayyorlash sexining rekonstruksiya qilinishi va yangi jihozlarning o‘rnatilishi kombinat quvvatini kuniga 810 tonna paxta chigitini qayta ishlash imkonini berdi.
1975 yilda bu yerda birinchi toshni qayta ishlash zavodi qurilgan.
Mehnatdagi muvaffaqiyati va yuqori ishlab chiqarish samaradorligiga erishgani uchun kombinat jamoasi orden bilan taqdirlandi, ko‘plab ishlab chiqarish ilg‘orlari orden va medallar bilan taqdirlandi, press tayyorlash sexi katta presschisi Ermat Nurchaev esa Mehnat Qahramoni unvoniga sazovor bo‘ldi.
Korxona hududida ajoyib oshxona – choyxona, Shohimardondagi dam olish maskani, namunali yordamchi xo‘jalik, qoramol va qo‘y boqiladigan chorvachilik fermasi mavjud.
Yem-xashak ekinlari ekiladi, issiqxona yil bo’yi meva beradi, limon o’sadi.
1976 yilda yuqori sifatli neft ishlab chiqarishga erishildi. 1990-yilda chop etish tsexida yangi asbob-uskunalar rejasiga muvofiq eski MP-63 markali presslar o‘rniga ETP-20 markali yangi presslar o‘rnatildi, ishlab chiqarilayotgan mahsulot sifati, benzin, xom ashyo va materiallarning tejamkorligi. yordamchi materiallar.
Lekin 29.07.1994 yildagi 501k-PO asosi Davlat mulkini boshqarish va tadbirkorlikni qoʻllab-quvvatlash qoʻmitasining buyrugʻi bilan zavod “Kukon yogʻ-moy” OAJ sifatida qayta tashkil etilgan. 1994-yil 14-sentabrda 616-sonli mulk huquqi to‘g‘risida davlat buyurtmasi chiqarilib, 5155,0 ming so‘m miqdorida boshlang‘ich ustav fondi tashkil etildi.
1997 yilda ishchilar xavfsizligini ta’minlash maqsadida ekstraksiya sexi modernizatsiya qilindi va qayta jihozlandi. Eski 2 ta ND-1000 markali ekstraktor o‘rniga yangi texnologik tizim – 1 ta ND-1250 markali ekstraktor o‘rnatildi. Natijada, portlash va yong’in xavfi yo’qoladi.
Tabiiy va umumiy yo’qotishlar kamayadi. Urug‘chilik xo‘jaligida ikkita UOHS tizimidan iborat yangi zamonaviy uskunalar o‘rnatilib, ishga tushirildi.
Natijada yong‘in va portlash xavfi kamaygan, sexning sanitariya holati yaxshilangan.
2000 yilda tosh meva zavodi hududida moyni deodorizatsiya qilish sexi ishga tushirildi.
2001 yil boshida PET idishlarga (0,9 l) moyni to’ldirish va qadoqlash liniyasi ishga tushirildi;
Davlat mulk qoʻmitasining 14.11.2002 yildagi 1668-son buyrugʻi asosida tosh zavodi hududidagi ishlab chiqarish sexlari xorijiy investorlarga sotilib, “EffektivOil” YIga aylantirildi. JK ishlab chiqarish, kir yuvish sovuni, qayta ishlash, deodorizatsiya va moyni qadoqlash ustaxonalari IPga o’tkazildi. Zavodda aktivlar kamayganligi munosabati bilan mulkni qayta baholash o‘tkazilib, bomba saqlash binosi – 4851170 so‘m, ovqatxonadagi ayvon – 2489602 so‘m, priborlar binosi va A – 1004912 so‘mga baholandi. , shuningdek, o’z mablag’lari hisobidan 623 725 so’m qo’shildi va Jamg’arma 7 964 497 so’mga to’ldirildi.
2007 yilda xomashyo yog‘ kislotalari ishlab chiqarish sexi qurilib, foydalanishga topshirildi. FFA FFA ishlab chiqarish uchun xom ashyo hisoblanadi.
2007 yilda KOM va Forpress sexlarida Ukrainada ishlab chiqarilgan VNP-30 va VNP-15 vertikal bosimli presslari o’rnatildi. Bu aralashmalar va sigortalar va sovun zaxiralaridan birlamchi tozalash paytida yog’ning yo’qotilishini sezilarli darajada kamaytiradi, shuningdek, ishlab chiqarilgan mahsulot sifatini yaxshilaydi.Ishlab chiqarish jarayonlarini mexanizatsiyalash, uskunalarni modernizatsiya qilish topshiriqni muddatidan oldin bajarish va rejadan ortiq mahsulot yetkazib berish imkonini berdi.
1955 yilga kelib zavod neft ishlab chiqarishni 66 foizga oshirishi kerak edi. Ushbu vazifani bajarish uchun katta texnik qayta jihozlash talab qilindi. Zavodda innovatorlar va ixtirochilar harakati boshlandi.
Urush yillarida Ukrainadan evakuatsiya qilingan shakar zavodi sariyog ‘zavodidan uncha uzoq bo’lmagan joyda joylashgan edi. U 1951 yilgacha ishladi, keyin uning o’rnida neft qazib olish zavodi qurilishi boshlandi, 1955 yil sentyabrda foydalanishga topshirildi va bir yildan so’ng neft zavodi bilan birlashtirildi. Kuchli korxona yog’-moy zavodi deb atala boshlandi.
Kompaniya har tomonlama texnik rivojlanish davriga kirdi. Zavod Toshkent, Sankt-Peterburg, Odessa, Xarkov va boshqa shaharlardagi ilmiy-tadqiqot va loyiha institutlari bilan yaqin hamkorlikda ishlay boshladi.
Ana shu jamoa tufayli 1962-yilda sutkasiga 14 tonna mahsulot ishlab chiqarish quvvatiga ega yog‘ kislotalarini distillash sexi qurildi, kir sovunini uzluksiz sovutish va quritish sexi foydalanishga topshirildi, neftni qayta ishlash sexi rekonstruksiya qilindi va modernizatsiya qilindi. 1965-yilda chorva mollari uchun yuqori kaloriyali ozuqa bo‘lgan granullash sexi ishga tushirildi.
VNIJ olimlari yordamida o’n yil ichida noyob ishlanma tayyorlandi va gossipolni olib tashlash bilan neft va missellalarni kompleks qayta ishlash bo’yicha dunyodagi birinchi ustaxona qurildi.
1968 yilda sanoatda birinchi marta zavodda ishlab chiqarishga urug‘lik yetkazib berishni barqarorlashtirish elektron tizimi, bir yildan so‘ng ekstraksiya sexida benzin bug‘lari tarkibini avtomatik nazorat qilish tizimi joriy etildi.
1973 yilda yangi turdagi mahsulot – avtomobil shinalari ishlab chiqarishda qo’llanilgan antranilat gossipol olindi.
1973-yilda press tayyorlash sexining rekonstruksiya qilinishi va yangi jihozlarning o‘rnatilishi kombinat quvvatini kuniga 810 tonna paxta chigitini qayta ishlash imkonini berdi.
1975 yilda bu yerda birinchi toshni qayta ishlash zavodi qurilgan.
Mehnatdagi muvaffaqiyati va yuqori ishlab chiqarish samaradorligiga erishgani uchun kombinat jamoasi orden bilan taqdirlandi, ko‘plab ishlab chiqarish ilg‘orlari orden va medallar bilan taqdirlandi, press tayyorlash sexi katta presschisi Ermat Nurchaev esa Mehnat Qahramoni unvoniga sazovor bo‘ldi.
Korxona hududida ajoyib oshxona – choyxona, Shohimardondagi dam olish maskani, namunali yordamchi xo‘jalik, qoramol va qo‘y boqiladigan chorvachilik fermasi mavjud.
Yem-xashak ekinlari ekiladi, issiqxona yil bo’yi meva beradi, limon o’sadi.
1976 yilda yuqori sifatli neft ishlab chiqarishga erishildi. 1990-yilda chop etish tsexida yangi asbob-uskunalar rejasiga muvofiq eski MP-63 markali presslar o‘rniga ETP-20 markali yangi presslar o‘rnatildi, ishlab chiqarilayotgan mahsulot sifati, benzin, xom ashyo va materiallarning tejamkorligi. yordamchi materiallar.
Lekin 29.07.1994 yildagi 501k-PO asosi Davlat mulkini boshqarish va tadbirkorlikni qoʻllab-quvvatlash qoʻmitasining buyrugʻi bilan zavod “Kukon yogʻ-moy” OAJ sifatida qayta tashkil etilgan. 1994-yil 14-sentabrda 616-sonli mulk huquqi to‘g‘risida davlat buyurtmasi chiqarilib, 5155,0 ming so‘m miqdorida boshlang‘ich ustav fondi tashkil etildi.
1997 yilda ishchilar xavfsizligini ta’minlash maqsadida ekstraksiya sexi modernizatsiya qilindi va qayta jihozlandi. Eski 2 ta ND-1000 markali ekstraktor o‘rniga yangi texnologik tizim – 1 ta ND-1250 markali ekstraktor o‘rnatildi. Natijada, portlash va yong’in xavfi yo’qoladi.
Tabiiy va umumiy yo’qotishlar kamayadi. Urug‘chilik xo‘jaligida ikkita UOHS tizimidan iborat yangi zamonaviy uskunalar o‘rnatilib, ishga tushirildi.
Natijada yong‘in va portlash xavfi kamaygan, sexning sanitariya holati yaxshilangan.
2000 yilda tosh meva zavodi hududida moyni deodorizatsiya qilish sexi ishga tushirildi.
2001 yil boshida PET idishlarga (0,9 l) moyni to’ldirish va qadoqlash liniyasi ishga tushirildi;
Davlat mulk qoʻmitasining 14.11.2002 yildagi 1668-son buyrugʻi asosida tosh zavodi hududidagi ishlab chiqarish sexlari xorijiy investorlarga sotilib, “EffektivOil” YIga aylantirildi. JK ishlab chiqarish, kir yuvish sovuni, qayta ishlash, deodorizatsiya va moyni qadoqlash ustaxonalari IPga o’tkazildi. Zavodda aktivlar kamayganligi munosabati bilan mulkni qayta baholash o‘tkazilib, bomba saqlash binosi – 4851170 so‘m, ovqatxonadagi ayvon – 2489602 so‘m, priborlar binosi va A – 1004912 so‘mga baholandi. , shuningdek, o’z mablag’lari hisobidan 623 725 so’m qo’shildi va Jamg’arma 7 964 497 so’mga to’ldirildi.
2007 yilda xomashyo yog‘ kislotalari ishlab chiqarish sexi qurilib, foydalanishga topshirildi. FFA FFA ishlab chiqarish uchun xom ashyo hisoblanadi.
2007 yilda KOM va Forpress sexlarida Ukrainada ishlab chiqarilgan VNP-30 va VNP-15 vertikal bosimli presslari o’rnatildi. Bu aralashmalar va sigortalar va sovun zaxiralaridan birlamchi tozalash paytida yog’ning yo’qotilishini sezilarli darajada kamaytiradi, shuningdek, ishlab chiqarilgan mahsulot sifatini yaxshilaydi.